تاریخی که هنوز باید نوشته شود

از تاریخ این شهر قبل از ورود اسلام اطلاعات چندانی در دست نیست. می‌توان فرض کرد که شهر تاریخی هرات حول یک محور مدور سازماندهی شده بود که شواهد آن هنوز در توپوگرافی شهری امروزی قابل مشاهده است. در دوره های اسلامی توسعه این شهر ملموس است. سلسله طاهریان، سامانیان و غوریها در آراستن آن مشارکت داشه اند. هنوز هم بقایای تزئینات غوری را در مسجد جامع می بینیم.

نابودی هرات توسط چنگیز خان

این شهر که توسط چنگیز خان در سال 1220 فتح شد، پس از شورش دولت در 1221/22 بی رحمانه مجازات و تخریب شد. به گفته مورخان مسلمان، کل جمعیت سلاخی شده بودند. با این وجود، در دوره تیموریان این شهر به سرعت جایگاه خود را بازیافت و تحت فرمان تیمورلنگ (1336-1405) و جانشینان آن به پایتختی مناسب و همچنین مرکز هنری و فرهنگی مناسبی تبدیل شد که نفوذ آن در سراسر جهان اسلام و فراتر از آن، به چین، هند و حتی اروپا گسترش یافت.

بناهای تاریخی هرات

مجموعه بزرگ معماری مصلی در دوره تیموری ها ساخته شد. این مدرسه شامل مدرسه سلطان حسین با ایقرا است که بقایای واقعی آن چهار مناره آن است، اما حفاری های در حال انجام باید جزئیات بیشتری در مورد سازماندهی آن ارائه دهد. در کنار مصلی، قبر گوهر شاد، نمونه‌ای از معماری تدفین تیموری است. زیارتگاه ها و آثار عمومی مختلفی نیز در شهر و مجاورت آن با قبر خواجه انصاری و بناهای منطقه گذرگاه یکجا است که همه این عناصر توجیه کننده نام فلورانس تیموری است که بر شهر گذاشته شده است. هرات تیموری همچنین به عنوان مرکز مشهورترین مکتب معروف بهزاد مینیاتوریست (1450-1535) است.

شهر هرات یک نمونه چشمگیر برای تاریخ معماری و شهرسازی است. متأسفانه بافت شهری شهر قدیم در حال حاضر توسط توسعه شهری آشفته تهدید می شود که پیامد مستقیم وضعیت پیچیده سیاسی افغانستان است.